De ‘VAT-gap’: biedt de One Stop Shop een oplossing?

De ‘Vat-Gap’: Biedt De One Stop Shop Een Oplossing?

Waarschijnlijk heb je als internationaal ondernemer ondertussen al vernomen wat de One Stop Shop (OSS) is. Het nieuwe éénloketsysteem deed vorig jaar zijn intrede, maar waarom eigenlijk? De meest praktische reden was het versimpelen van het btw-aangifteproces. Daarnaast was één van de redenen om de regels op de schop te gooien, het bestaan van de ‘VAT-gap’. Juist ja, een btw-gat. Wat dat inhoudt en wat de OSS ermee te maken heeft, leggen we je hieronder uit.

One Stop Shop recap

Voor de goede orde, doen we nog even een snelle samenvatting van de One Stop Shop. Door de nieuwe btw-regels van 2021 kun je nu al je internationale btw-aangiftes doen op één centrale plek, één keer per kwartaal. Daardoor wordt het ook wel het éénloketsysteem genoemd. Je OSS-aangifte doe je bij de Belastingdienst, die jouw gegevens vervolgens naar (de Belastingdienst van) de juiste landen stuurt. Je hoeft dus niet meer per land waarin je zakendoet, een btw-nummer aan te vragen en periodiek btw-aangifte te doen.

Je komt in aanmerking voor de One Stop Shop wanneer je bedrijf jaarlijks voor meer dan 10.000 euro over de grens verkoopt. Blijf je daaronder? Dan moet je je btw-aangiftes doen via de belastingdiensten van de landen waarin je verkoopt. Het kan nog steeds op die manier als je wél in aanmerking komt voor de OSS, maar houd dan ook rekening met eventuele taalbarrières én dat het aangiftetermijn per land kan verschillen. Als je je btw-aangifte via de OSS doet, hoef je geen extra talenkennis te hebben en maar met één termijn rekening te houden. Nog meer voordelen van de OSS dus!

Wat is de ‘VAT-gap’?

In het Nederlands wordt het de btw-kloof genoemd. Het woord doet al vermoeden dat er ergens een discrepantie zit. Dat klopt: in 2019 liepen EU-lidstaten naar schatting 134 miljard euro aan btw mis, zie daar de kloof. Als het blijft gaan zoals het gaat, zou het 13 jaar kosten om de kloof te dichten. Omgerekend is dat ongeveer 4000 euro die verloren gaat aan btw per seconde.

Om een beeld te schetsen: het missende geld zou genoeg zijn voor 250 moderne ziekenhuizen of een hogesnelheidslijn van Talinn, helemaal naar Porto. En dat van de gemiste btw in één jaar. In 2019 miste de meeste btw in Roemenië. Ongeveer 34,9% (!) van de verschuldigde btw werd niet geïnd. Wanneer we kijken naar absolute cijfers, dan was Italië de koploper met een aandeel van 30.1 miljoen euro.

Het is belangrijk om de grootte van de kloof bij te houden, ten eerste omdat het weerspiegelt hoe goed een land omgaat met belastingwetgeving, fraude, ontwijking, et cetera.

Daarnaast hebben btw-inkomsten, en dus een tekort daaraan, een enorme invloed op overheidsuitgaven. Denk aan scholen, ziekenhuizen, vervoer en klimaatfinanciering. Het gaat nog verder dan dat: ook dit geld had gebruikt kunnen worden om de klap van COVID-19 op te vangen.

Als we nóg een stapje verder gaan, dan denken we niet meer aan een overheidsbudget maar aan het EU-budget. Daar draagt geïnde btw namelijk ook aan bij. Dit is meteen de reden waarom de VAT-gap voor de hele EU een probleem is, en snel een oplossing nodig heeft.

Ten slotte is het bijhouden van de kloof belangrijk omdat er dan goede maatregelen op afgestemd kunnen worden, en de effectiviteit daarvan kan zo worden gemeten. Ondanks dat de btw-kloof is gekrompen, vormt het hebben van de kloof een uitdaging voor de toekomst. 

De ‘Vat-Gap’: Biedt De One Stop Shop Een Oplossing?

Wat veroorzaakt de ‘VAT-gap’?

Er wordt misgegrepen op btw doordat er veelvuldig fraude wordt gepleegd. Dat komt mede doordat de systemen om belasting te innen niet waterdicht genoeg zijn. Het complete lijstje met redenen voor de VAT-gap is als volgt: belastingfraude, belastingontduiking, belastingontwijking, faillissementen, financiële problemen, verkeerde berekeningen en administratieve fouten. Daarbij spelen nog andere factoren een rol, namelijk economische ontwikkelingen en hoe goed de kwaliteit van de nationale statistieken is. Behoorlijk wat factoren dus, die per land erg kunnen verschillen.

De toekomst van btw: hoe nu verder?

Action Plan on VAT

Er is door de Europese Commissie een plan opgesteld met als doel de btw te centraliseren en te versimpelen. De achterliggende reden was de omvang van de gepleegde belastingfraude. De omvang zou tonen hoe gebrekkig de belastingsystemen waren – een nieuwe oplossing was nodig.

Invoering van de One Stop Shop

Ook was het de bedoeling om samenwerking tussen EU-lidstaten te bevorderen. Een manier om dit te doen, was om Europese btw-zaken te versimpelen. Zie daar de eerste versie van de One Stop Shop. Eén van de maatregelen van de Europese Commissie tegen de btw-kloof, was namelijk het invoeren van het éénloketsysteem. Het invoeren van de OSS zorgt voor een versimpelde administratie, en dus voor een betere controle. Ondernemers sturen hun gegevens namelijk door naar één overheidsinstantie, in plaats van naar meerdere. Deze zijn ook nog eens gebundeld in één aangifte. Naast het krijgen van meer grip op de VAT-gap, was het versimpelen van het btw-proces voor ondernemers natuurlijk ook een belangrijk doel.

In de oude situatie zou iedere ondernemer de gegevens per land moeten opsturen. Één van de valkuilen waardoor de VAT-gap ontstaat is, zoals eerder vermeld, het maken van administratieve fouten en ook rekenfouten. Door het hele proces in één systeem te vangen, is de kans op dat soort menselijke fouten in ieder geval kleiner. 

Digitalisering van het btw-aangifteproces

Wat de meeste invloed gaat hebben op de inning van belastingen, is de digitalisering van het hele btw-proces. In sommige EU-lidstaten is het aangifteproces al digitaal (bijvoorbeeld Italië en Hongarije), in andere lidstaten is de digitalisering begonnen (zoals Engeland). Digitalisering is de makkelijkste oplossing om voor betere btw-inkomsten te zorgen. Wanneer belastingdiensten ondernemers gaan verplichten om alle gegevens te digitaliseren, is er meer grip op de controle van deze gegevens. Een voorbeeld hiervan is Spanje. Hier moeten bedrijven met een omzet van meer dan 6 miljoen hun transacties binnen 4 dagen melden en laten controleren bij de belastingdienst.

Dus: dé oplossing is nog niet gevonden. Maar, het vooruitzicht is dat de OSS nóg meer kan helpen met het dichten van de btw-kloof. Wellicht dat de One Stop Shop zoals we ‘m nu kennen, nog wordt uitgebreid. De Europese Commissie is namelijk van mening dat de OSS het doen van Europese btw-aangiftes nóg meer kan versimpelen. Zo is één van de potentiële uitbreidingen het inbouwen van een refund-mechanisme. Ook zou de doelgroep van de OSS uitgebreid kunnen worden. Dan zouden ook ondernemers die geen diensten leveren via de digitale weg, aangifte kunnen doen via de One Stop Shop.

Wat denk jij over het dichten van de kloof? Denk jij dat de invoer van de OSS en het Action Plan on VAT helpen?

Inhoudsopgave
Meest gelezen artikelen

Grenzeloos groeien zonder gedoe? Wij automatiseren btw en EPR voor e-commerce bedrijven.